Paris Anlaşması Kural Kitabında Neler Var?

Paris Anlaşması, sera gazı emisyonlarını azaltma ve ülkelerin iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlama çabalarını hızlandırmak için yeni bir uluslararası çerçeve oluşturmuştur. Anlaşmanın iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında ihtiyaç duyulan dönüşümü teşvik etmek için belirlediği bazı hedefler var. Anlaşma ile küresel sıcaklık artışının, sanayi öncesi seviyelerin 2oC altında tutulması ve 1,5oC ile sınırlama çabalarının sürdürülmesi isteniyor. Ülkelerin iklim değişikliğinin etkileriyle başa çıkma yeteneklerini artırmak ve finans akışlarını düşük emisyonlar ve iklime dayanıklı bir kalkınma yolu ile tutarlı hale getirmek de anlaşmanın diğer hedefleri arasında.

Paris Anlaşması uluslararası eylem için sistematik bir süreç ortaya koyuyor. Paris Anlaşması Kural Kitabı (Rulebook) ise bu anlaşmanın tam, adil ve etkili bir şekilde uygulanmasını sağlayacak araçları ve süreçleri tanımlıyor. Yani, anlaşmanın hedefine ulaşması için pratikte neler yapılması gerektiğini detaylandırıyor. Bu kural kitabı, 2018’in aralık ayında BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 24. Taraflar Konferansı’nda (COP24) kabul edilmiştir. Toplantıda taraf ülkeler, anlaşmanın sürdürülebilirliği için böyle bir kurallar kitabının geliştirilmesine katkıda bulunmayı taahhüt etmiştir.

Paris Anlaşması Kural Kitabı, ülkelere Paris Anlaşması kapsamındaki ulusal iklim planlarını nasıl uygulayacakları ve güçlendirecekleri konusunda rehberlik sağlamakta ve bunu yapmak için kurumsal bir yapı oluşturmasına destek olmaktadır. Kural Kitabı'nın amacı, Paris Anlaşması'nı dünyanın her ülkesinde somut iklim eylemini harekete geçiren ve işleyen bir sisteme dönüştürmektir. Bu bağlamda, ülkelerin bireysel katkılarını nasıl planladıklarını, çabalarını nasıl uyguladıklarını ve iklim taahhütlerini zaman içinde güçlendirmek için bireysel ve toplumsal ilerlemeyi nasıl ele almaları gerektiğini açıklamaktadır. Bunun yanı sıra, emisyonları azaltmak ve etkileri giderek artan iklimsel olaylara uyum sağlamak için gelişmekte olan ülkelere sağlanacak finansman destekleriyle ilgili de bir yol haritası çizmektedir.

Paris Anlaşması, iklim değişikliğiyle mücadele noktasında şüphesiz tüm dünya için çok önemli bir kilometre taşı olmuştur. Anlaşması kapsamında oluşturulan Kural Kitabı da ülkelerin bu süreçte gerekli adımları şeffaf ve adil bir şekilde atmasına ve uluslararası kamuoyunun ülkeleri taahhütlerinden sorumlu tutmasına olanak tanımaktadır. Kitapta bahsedilen net ve açık kural ve ilkeler, Paris Anlaşması'yla hedeflenen düşük emisyonlu bir dünyaya geçiş için ülkelerin ihtiyaç duyduğu dönüşümü hızlandıracaktır.

Paris Anlaşması Kural Kitabı ve Ulusal Katkılar (NDC)

Paris Anlaşması’nın en önemli konularından biri şüphesiz her ülkeden küresel iklim değişikliğiyle mücadeleye sağlaması beklenen ulusal katkılardır. Bu bağlamda, taraf ülkeler NDC'lerini geliştirir ve iletir; hedeflerine ulaşmak için çaba gösterir. Ayrıca aldıkları çeşitli teknik destek ve finansmanla kolay hale getirilen politikaları ve önlemleri uygular. En sonunda da tüm bu çabaları ve ilerlemeleri hakkında uluslararası kamuoyuna rapor verir. Teknik uzmanlar bu ulusal çabaları bireysel olarak gözden geçirdikten sonra ülkeler bu konuyu çok taraflı platformlarda ele alıp tartışırlar ve iyileştirmeye çalışırlar.

Paris Anlaşması ile geliştirilen Kural Kitabı, bu sürecin en kritik bileşenlerinden biridir. Zira, ülkelerin plan oluşturma, çaba gösterme ve ilerlemeyi gözden geçirme süreçlerinin nasıl olması gerektiğini bu kitap açıklamaktadır. Ülkeler, anlaşma gereğince sunmayı taahhüt ettikleri ulusal katkıları bu kitap ışında planlayabilir, uygulayabilir ve daha sonra etkinliğini değerlendirebilir. Kural Kitabı, günümüzde ve önümüzdeki yıllarda ülkelere iklim değişikliğiyle mücadele planlarını geliştirirken neleri dikkate almaları gerektiği konusunda rehberlik sağlayacaktır.